Visokorizična trudnoća je ona koja po opšteprihvaćenim kriterijima ima značajno smanjenje šanse za uspješan ishod a to su prije svega trudnoće začete nakon postupaka vantjelesne oplodnje i kod žena u starijoj životnoj dobi. One zbog toga zahtijevaju poseban pristup, stručnost, te iskustvo ali i odgovarajuću opremu.
Svaka trudnoća je jedinstvena i nikad se ne zna kakav će će njen konačni ishod biti tj. da li će se završiti rađanjem žive i zdrave bebe. Neki faktori kao što su: starosna dob preko 35 godina, hronične bolesti kao što su dijabetes, hipotireoza, visok krvni pritisak su od posebnog značaja jer mogu uticati na nepovoljan ishod. Takođe i problemi vezani za ranije trudnoće kao što su: spontani pobačaji, prijevremeni porođaj, preeklampsija i eklamspija, mrtvorođenost, rađanje djece sa genetskim greškama i anomalijama imaju velike izglede da se ponove. Nasljedne bolesti u porodici ali i rizici vezani za radno mjesto mogu takođe uticati na tok i konačan ishod trudnoće.
Prema tome, analizom i upoznavanjem svih mogućih faktora rizika mi u stvari pravimo pretpostavku za povoljan ishod jer mnoge možemo eliminisati ili barem značajno smanjiti njihov uticaj na tok trudnoće. Npr. poznato je da je dijabetes povezan sa loših ishodom trudnoće, ali je isto tako poznato da žene koje ulaze u trudnoću sa regulisanim nivoom šećera u krvi, te sa redovnim i stručnim nadzorom rađaju živu u zdravu djecu kao i zdrave mlade žene.
Kada je trudnoća visokorizična?
Vrlo je širok krug onih koje spadaju u tu grupu mada je na svu sreću njihov broj mali a to su:
- žene starosne dobi preko 37 godina,
- žene koje su imale prethodne neuspješne trudnoće koje se nisu završile rađanjem žive i zdrave bebe
- žene koje boluju od hroničnih bolesti (dijabetes, hipertenzija, epilepsija, bolesti štitne žlijezde, trombofilija,)
- žene koje u bližoj porodici imaju slučajeve nasljednih bolesti kao što je npr. Daunov sindrom, srčane mane
- žene koje imaju urođene anomalije
- žene koje su imale ginekološke operacije i koje boluju od ginekoloških bolesti (endometrioza, PCO)
- gojaznost
- višestruka trudnoća
- trudnoća nakon liječenja neplodnosti
Nadzor visokorizičnih trudnoća zbog toga zahtijeva i od doktora i od trudnice ali i njenih ukućana da učine sve što je u njihovoj moći kako bi se trudnoća završila rađanjem žive i zdrave bebe. Nekad je potrebno samo poslušat savjet doktora o ishrani a nekad da trebate uraditi neke skupe pretrage kao što je npr. NIFTY test (neinvazivni test za otkrivanje genetskih abnormalnosti) ili otići u bolnicu.
Iskustvo doktora u vođenju trudnoća visokog rizika jeste značajno jer omogućuje blagovremeno prepoznavanje i tretman svih rizika koji mogu dovesti do nepovoljnog ishoda trudnoće.
Nekoliko savjeta za uspješan ishod visokorizične trudnoće:
- pregled prije trudnoće
- test 4 gena na trombofiliju i
- inzulinemiija i OGTT
- analiza hormona štitne žlijezde i prolaktina
- rana dijagnoza trudnoće
- fetalni skrining u XII/XIII nedelji + double test
- ekspertni 3D/4D ultrazvučni pregled na kraju I trimestra
- ultrazvučni pregled fetalnih moždanih struktura i srca u II trimestru
- ultrazvučna cervikometrija na svakom pregledu
- kolor dopler na pregledima u zadnja dva mjeseca trudnoće
- procjena fetalne težine na svakom pregledu
